Parça Başı Çalışma Nedir

Parça Başı Çalışma Nedir?

Parça başı çalışma, bir işçinin yaptığı iş sonunda çalışma süresinin dikkate alınmadığı tamamen işçinin mesai sonunda elinden çıkan ürün adedi dikkate alınarak ve isminden de anlaşılacağı üzere; parça parça çıkan, adet olarak oluşan ve çıkarılan mamullerin aritmetik bir şekilde sayılabildiği ardından gün sonunda bu sayının iş görenin hak edişinin tespiti maksadıyla raporlandığı yönteme denmektedir. Bu yöntemle iş gören çalışanların iş sözleşmelerine parça başı iş sözleşmesi denir. Söz konusu bu sözleşmede parça başı çıkan işin karşılığına denk gelen birim ücretlerinin açık ve net olarak belirtilmesi, üretim ve üretimden kaynaklı değişiklikleri, çalışma koşulu ve birim ücretinin çalışanlara önceden haberdar edileceğinin ve en önemli ve kritik noktası da çalışanlara yeteri kadar iş temin edileceği taahhüt edilmelidir. Peki parça başı ücret sistemi nedir? Nasıl hesaplanır? Burada önemli olan ve dikkate alınması gereken nokta ücretin işçinin mesai saatine göre değil, çalışma saatleri içerisinde elinden çıkardığı ürünün başına ücretlendirilme yapılmasıdır. Çalışılan sektör ve kuruma bağlı olarak değişiklik gösteren çalışma günleri ve saatleri genellikle haftalık olarak ücretlendirilmektedir. Parça başı ücret denince akla gelen ve genellikle uygulanan bir sistem olan akort ücret sistemi de uygulanabilmektedir. Daha çok daha büyük ebatlardaki ürünler için bu sistemi uygulayan işletmelerin, sözleşmelerinde veya diğer resmi evraklarda ücret sisteminde bir değişiklik olmaz, parça başı çalışma sistemi adı altındaki bir sistemdir. Daha bilinen adıyla parça akordu ücreti nedir? Genel olarak parça sayısı, uzunluk, büyüklük veya ağırlık gibi değişen birimlere göre saptamalar yapılır ve belirli bir çalışma zamanına düşen ücret, her birim için belirlenen ücretin birim sayısı toplamı ve çarpılması sonucunda akort ücret belirlenir. Bu ücret sisteminde de yine baz alınan kısım parça sayısıdır. Ayrıca, parça başı iş genel anlamda üretim-imalat, kalite, düşük teknoloji ürünleri, elektronik olmayan malzemelerin montajı, tekstil ve ev bütçesine katkı sağlamak amaçlı aile bireylerinin evde veya işletmelerde yaptığı işlerdir. Evde yapılan işlerde kişi kendi hesabına ve çalıştığı mekan kendine ait olduğu için resmi bir ücretlendirilmeye tabii tutulmamaktadır. Çalışılan alan ve sektörler değişiklik gösterse de sadece insan gücü veya insan gücü artı makine gücü kullanılarak yapılır. çalışma sistemi olarak stabil bir durum içerisinde ilerlese de bazı işlerin el emeği ve beceri gerektirmesi sonucunda işe başlamadan önce bazı eğitimler verilebilmektedir. Parça başı usulüne göre işyerinde çalışan işçilerin diğer iş görenlerden tek farkı ücretlerinin hesaplanma şeklidir. Her sektörde çalışan insanlara tanınan yıllık izin, kıdem tazminatı, mola ve emeklilik gibi doğal haklar vardır. Özet olarak anlatılması gerekirse, yapılan iş tutarına göre ücret verilen işlerde, fazla mesai süresince işçinin elinden çıkardığı parça veya iş tutarının hesap edilmesinde zorluk çekilmeyen durumlarda, her fazla saat içerisinde yapılan parçayı veya iş tutarını karşılayacak ücret baz alınarak fazla çalışma veya fazla mesai saatlerindeki çalışma ücretleri hesaplanır.

ŞEYMA NUR KARAKAŞ

25.01.2021      11:20