Ücret Sistemleri Nelerdir

Ücret Sistemleri Nelerdir?

Ücret sistemleri hakkında bilgi edinilmeden önce ilk olarak bilinmesi gereken şey ise ücret nedir? sorusunun cevabıdır. Ücret bir kişinin harcadığı emek ve yaptığı iş karşılığında işi veren kişi veya başka kişilerce işi yapan kişiye ödenen tutara denmektedir. İşin yapılması karşılığında nakit olarak ödenen esas ücret ise çıplak ücret olarak adlandırılmaktadır. Aile veya iaşe yardımı, giyecek ihtiyacını karşılama ya da ikramiye gibi nakit ödeme yapılan ek ücretlendirmeleri ifade eden durumlara da giydirilmiş ücret denmektedir. Çalışanların aldığı tutarın vergi ve sigorta gibi kesintiye uğramamış olan haline brüt ücret denir. Bunun yanında söz konusu kesintilerin olduğu zaman ve bu durumda çalışanın eline geçen para miktarı da net ücret olarak isimlendirilmektedir. Herkesin aşina olduğu aydan aya düzenli maaş sistemine maktu ücret denmektedir. Bu ücret sistemi ile çalışan bir kişinin iş sözleşmesine bakıldığında, ücretin 30 gün üzerinden ödenmesi gerekmektedir. Bu sistem genel olarak plazalı beyaz yakalılar, mühendisler, devlet memurları veya yöneticiler için uygulanmaktadır. Diğer bir yandan asgari ücret ile çalışan şahısların aldıkları ücret aylık ücret sisteminden değil günlük ücret sistemine göre hesaplanmaktadır. Kişi hangi kurumda çalışırsa çalışsın kesinlikle işveren ve işçi arasında imzalanması gereken iş sözleşmesini okumalı ve imzalamalıdır. Bu sözleşmelerin amacı işyerinde işe alınan kişinin işi gerçekleştirmesi veya işi zamanında yerine getirmesi karşılığında, işi veren kişinin de çalışana ücret ödeme yükümlülüğünün olduğunun resmi ve yazılı bir belge olarak kayıtlara geçmesidir. Ücret türleri nelerdir? İş kanununca işletmeler çalışma sistemlerine göre ücret sistemlerini belirleyebilmektedirler. Bu ücret sistemleri türleri iş kanunun yanında borçlar ve sosyal sigortalar kanununda da yer almaktadır. Zamana göre belirlenen ücret bilinen en eski ödene sistemlerinden biridir. Zaman işçinin alacağı tutarı belirlemek için büyük bir önem teşkil eder. Bu ödeme türüne göre işçinin iş sonunda çıkardığı mala ya da hizmete bakılmadan işçinin harcadığı zaman baz alınarak ücretlendirme yapılır. Ücret oranları bir saat, bir gün veya bir hafta gibi süre zarflarına göre değişmektedir. Akort ücret ise parça başına ücretlendirme şeklidir. Yapılan işin sonunda kaç adet mal çıkardığına bakılır ve ardından çıkarılan mal başına ücret ödemesi yapılmaktadır. Genel olarak konfeksiyon ya da tekstil ürünleri atölyesinde uygulanan bu ücretlendirme biçimi, her birim için tespit edilen ücretin birim satışı toplamı ile çarpılması sonucunda belirlenmektedir. Götürü ücret ise akort ücret sistemine çok benzese de götürü ücretlendirme de işçinin çalışması sonucunda ortaya çıkan malların bir serisi bulunmamaktadır. Yani elde edilen mallar bir devamı olamayan sadece sezon ürünlerinden oluşmaktadır. Akort ücretlendirmeden tek farkı budur. Son olarak kardan pay alma ücretlendirilmesi de yine ücret çeşitlerinin arasındadır. Genel olarak işletme içindeki satış veya üretim gibi önem taşıyan departmanlarda ki bazı personellere ya da bazen bütün çalışanlara, alınan ücrete ek olarak iş yerinin ay veya yıl sonunda kazandığı kardan pay alması durumunu ifade eder. Bütün bunların yanında prim, ikramiye, komisyon ücreti gibi ödemeler ise esas ücrete ek olarak yapılan ücretlere denmektedir.

ŞEYMA NUR KARAKAŞ

06.02.2021      16:00