Aile Şirketi Yasası Nedir

Aile Şirketi Yasası Nedir?  

Türkiye’de büyük çoğunluğu anonim olmak üzere varlığını sürdüren şirketlerin %90 ‘ ından fazlası aile şirketidir. Bu şirketler için aile şirketi yasası ya da başka bir isimle aile şirketi anayasası denilen bu kavramlar oldukça önem taşımaktadır. Aile şirketi konseptinin, bünyesinde sadece aile fertlerin çalıştığı kurumlar olarak görmek oldukça yanlış bir düşüncedir. Bu türdeki şirketlerde işleyişlerin öbür şirketlere göre değişiklik göstereceği gibi, yaşanması muhtemel türlü problem ve anlaşmazlıklar her zaman göz önünde bulundurulmalıdır. Peki aile şirketi yasası ne demek? Aile misyonu ve stratejik hedeflere ulaşma yolunda söz konusu ailenin kendi arasındaki ve şirkete dair sorunların tespit edilmesi, teşhisi ve çözüm önerileri üretmesini sağlayan yazılı metinlere denmektedir. Aile şirketi anayasaları aile kuruluşlarının ve bu kuruşların kurumsallaşması yolunda en önem taşıyan araçlardan bir tanesidir. Bu anayasa metni en geniş ve genel ifadesiyle, aile ve ailenin işletmeyle ilişkisinin tanımlandığı yazılı ve yazısız olmak üzere iki türlüsü de kabul edilen temel kurallar bütünlüğüdür. Adına yasaların bulunduğu aile şirketinin özellikleri nelerdir? Aile şirketlerinin kurulmasının temelini oluşturan amaç, ailenin geçimini sağlamak, ailenin var olan gelirini katlamak, varlığını korumak ya da miras dağılımını önlemektir. Bu sebepten dolayı aile şirketi kurulurken aile çıkarları ön plandadır. Şirketin başında ailenin geçimini sağlayan kişi bulunmaktadır. Bu yönetimin büyük bir kısmı aile bireylerinden oluşmasının yanı sıra bu aileden en az iki jenerasyonun şirkette çalışıyor konumunda olmadı gerekmektedir. Bu durumda ise kuzen, kardeş, anne/baba ve çocuk ortaklıkları söz konusudur. Diğer şirketlerden farklı olan bir diğer yön ise, şirket için haklardır. İzin durumlarından çalışma saatlerine kadar bu tip konuların aile şirketi olması münasebetiyle aile fertlerinin diğer çalışanlardan bu konularda daha rahat olması kaçınılmazdır. Aile şirketinde yaşanabilecek zorluklar nelerdir? Bir aile şirketinde aile bireylerinin bir arada olduğu bir iş yapısına sahip olmak, duygusal meselelerin, dokunulmazlıkların veya katılım isteksizliği gibi birçok konuda pürüz çıkması riskini taşımaktadır. Bu konular özellikle de söz konusu şirketin büyüme yolunda engel oluşturabilmektedir. Yapılan araştırmalar sonucunda bu tip şirketlerin sadece %5’lik bir kısmının üçüncü jenerasyonun görebildiği yönündedir. Üçüncü jenerasyona kadar varlığını sürdüremeyen şirketler ise zaman içinde silinip gitmiştir. Bu yüzden aile şirketlerinde kurumsallığı korumak için bir aile anayasası metninin olması son derece önemlidir. Peki aile şirketi yasasının hukukta yeri nedir? Aile şirketi olarak adlandırılan bu metinler Türk hukuku dahilinde yer alan, şirketler hukuku manasında düzenlenmiş bir sözleşme değildir. Fakat bunun yanında bu düzenlemelere karşı duran veya aykırı bir şekilde davranan aile fertlerinin aleyhine tazminat veya cezai işlem uygulamaları yapılabilmektedir. Ayrıca aile anayasası metinleri belli başlı bazı sorulara cevap vermektedir. Örneğin; ailenizin ana değerleri nelerdir?, Ailenin öncelikleri nelerdir? ya da aile şirketi nasıl devam ettirilir? gibi soruların cevabı niteliğindedir. Ülkemizde de bilinen birçok büyük şirket aile şirketi anayasası öncülüğünde iş yapmaktadır. Koç holding, Sabancı holding ve Turkcell en bilinen aile anayasası örneklerini kullanan şirketlerdir.  

ŞEYMA NUR KARAKAŞ

09.02.2021         19:05