Seramik Hamuru Nedir Nasıl Yapılır

        Seramik hamuru nedir? seramikler, doğadan elde edilmiş olan kil ve kuvars maddelerinin belirli bir oranda karıştırılması ile elde edilmiş olan hamur çeşitlerinden birtanesidir. Bu dediğimiz maddeler hamur haline getirilmesiyle preslenir, ortalama olarak yaklaşık 1100 derecelerinin üzerinde bir sıcaklıkta fırınlanma aşamasına geçirilir. Seramiklerde ön yüzeyleri sır dediklerimiz koruyucu özelliği olan tabakalar ile kaplanmaktadır. El veya makine yapımı olacak objelerde, doğal kokuları ve şık tasarımlar ile evlerimizde kaliteli yerleri almış bulunmaktadırlar. Seramik atölyelerinin sayılarında artış gösterilmekte iken, seramik kurslarına da ilgiler gitgide artmaktadır. Seramik hamurlarında ilk olarak gözenekli seramikler nedir diye bulunmaktadır bunlar gözenekli olduklarından ötürü içlerine konulan sıvıları sızdırma özellikleri de vardır. Diğer bir seramik çeşiti ise gözeneksiz seramiktir. Bu seramikler tıkız denilen bir hamurdan yapılıp, yüksek derece de pişirildiğinden ötürü sıvıları sızdırmazlar. Pekez seramikler de astar denilen çeşitli ve farklı killerden ya da kimyasal olarak madensel oksitlerden hazırlanmış olup herhangi bir sıvıların içerisine batırılır veya da üzerlerine bu dediğimiz sıvılar sürülmektedir, astarlanmış olan pekezler seramiklerin üzerlerine sırça püskürtülmesiyle sıvanılmış bir hal alır veya da dökülür. Seramiklerin ham maddeleri dediğimiz şey killer, kimyasal bakımlarından bir alümin silikattır. Belli başlı olan seramiklerde, fayanslar, poselen, çanak çömlekler gibi veya da porselenlerdir. Yukarıda bahsettiğimiz tıkız hamuru ise dolgun, kalın ve şişmanca olup çok sıkıştırılmış, fazlaca yoğun ve katı anlamlarına gelmektedir. Seramiğin yapım aşamaları olarak hazır poşetlerde bulunan killer kendi içlerinde nemlerini oluşturduktan direkt olarak yoğurma işlemine geçebilirsiniz. Yoğurma işleminde çamur kütlesini elle çevirerek ve basınç uygulayarak karıştırma yöntemi gereklidir. Çünkü amacımız çamuru homojen bir kıvama getirmek olacaktır. İçlerinde ki hava kabarcıklarını da çıkarmak olacaktır. Çamurların içerisinde ki havalar, fırınlama esnasında bulundukları yerlerden dışarı çıkarak patlayacaktır. Bu sebeple hem seramik ürünlerine, hemde fırının içindeki diğer eşyalara da zarar gelmesi söz konusu olacaktır. Yoğurma işleminden sonra biçimlendirme gelecektir. Çubuk, plaka, vs kalıp yöntemleri temel olarak şekillendirme yöntemlerindendir. Bu yöntemler isteğe bağlı olarak birlikte de kullanabilirsiniz. Kurutma aşamasına gelince, çamur torbaları açıldığı süreden itibaren kuruma başlamıştır. Kuruyan killer havayla iç içe olduğu andan itibaren su kaybeder ve sertleşmeye aynı zamanda küçülmeye başlayacaktır. Kurutma işlemleri havanın olmadığı yerde yapılması gerekir.  Seramik hamurlarının birde çatlama durumları vardır. Seramik hamurları neden çatlar? sırlı seramik ürünlerinde sıklıkla görülmesi söz konusu olan sır çatlama bundan ziyade olarak çamur ve sırlar aralarında ki basınç çekme gerilimleri ile ilgilidir. Eğer bu durumlar söz konusu olduğunda fırınlarda soğuyan mamullerde sır ve hamurlardan fazlaca küçülürse sırlar yavaş yavaş gerilerek ve böyle de sır çatlama durumları meydana gelir. Bu çatlamaların şiddetleri, sır ve çamurun genleşme farklarının büyüklüğünde ve sırın elastik azlığına göre artmaktadır. Sırların gerilme durumları ortalama olarak yaklaşık 300-500 kg/cm2 basınç durumlarından yine ortalama olarak yaklaşık 10.000kg/cm2 çok daha az olduğunu görmekteyiz. Bu durumlardan ötürü olarak da sırlarda en çok görülen durum çatlamalar olmuştur. Bu yazımızda her cümlede adı geçilen seramik sırlama nedir? seramiklerin doğrudan yüksek sıcaklıkta camlaşması veya da seramik üzerlerine sürülmesi ile sio2, na2o gibi ve aklımıza gelmeyen oksitlerin seramiklerin pişirilme derecelerinden daha az sıcaklıkta ısıtılması ile yapılan işlemlerin sonucunda camlaşma işlemlerine sırlama denilmektedir. Yani kısacası anlatacak olursak bazı maddelere, nesnelere parlaklık verme, dış etkenlerden koruma vb. amaçlarla sürülmesi işlemlerine aynı zamanda saydam bir vernik ile metal eşyaların üzerlerine de sürülen ince bir tabaka denilmektedir. Seramiklere uygulana sırlar bir nevi porselen sırlar da bilinmektedir ve gerekli olan tüm ihtiyaçlara sır kaplamalaer uygulanmaktadır. Peki kil hamurları nasıl hazırlanır? genel olarak killerin hazırlanma aşamalarına bakacak olursak özellikle evlerde kil hamuru yapabilmek için illa killi olan toprakların olması mecburi değildir. Un, su sıvıyağ, tuz ve isteğe bağlı olarak da gıda boyası olarak malzemeleri saymış bulunmaktayız. Bu saydığımız en önemli malzemelerimizden biri tuzdur. Çünku tuzlar hamurlarda bağlayıcı sağlayan yegane bir üründür. Aynı zamanda hamurlar da ki sertlik içinde en önemli maddedir. Yaptığınız hamurları tekrar kullanmak istediğiniz zaman da içi kuru olan bir kavanozda muhafaza etmeniz doğru olacaktır. Seramiklerin ana maddeleri olan kil hamurları, doğada killi toprak şeklinde vardır. Killer daha çok el becerisi yatkın olan aktivitelerde kullanılmaktadır. Fakat evlerde de killi toprağınız yoksa yukarı da saydığımız malzemelerden de siz kendiniz killi toprak yapabilirsiniz ve şekillendirebilirsiniz.

05.12.2020  13:09

Hatice Kübra LEVENT